Một tin tức tuy ít được nhắc đến
nhưng đáng để lưu ý là do ảnh hưởng của đại dịch Vũ Hán nước Zambia ở Phi Châu
cho biết sẽ không thể trả đúng hạn 42.5 triệu USD tiền lời trên tổng số 3 tỷ
USD nợ. Lại có nhiều tin đồn đoán trong giới đầu tư quốc tế rằng Bắc Kinh gây áp
lực lên Zambia
đòi được ưu tiên thanh toán các khoảng nợ thiếu minh bạch trước rồi mới đến phiên
những chủ nợ Tây Phương [1]
Zambia là nước đầu tiên ở Phi Châu
mất khả năng trả nợ nhưng trong lục địa này còn thêm 12 quốc gia khác cũng đang
thương lượng để đình hoản 28 tỷ USD vay mượn, cho nên IMF và giới đầu tư Tây Phương
rất quan tâm vì sợ sẽ tạo ra tiền lệ bất lợi cho họ. Zambia là nước sản suất khoáng sản đồng
lớn hàng thứ nhì ở Phi Châu với tống số nợ lên đến 110% GDP. Bắc Kinh tuy tham
gia vào DSSI (Debt Service Suspension Initiative) cùng nhóm G20 nhằm hoản nợ
cho những nước nghèo do ảnh hưởng của đại dịch Vũ Hán, nhưng cho đến nay nợ từ Trung
Quốc vẫn mờ ám vì không ai biết rỏ các điều kiện ra sao; tiền cho vay lẫn lộn với
tín dụng như thế nào; liệu Bắc Kinh có sẽ siết đất đai tài nguyên nếu nợ không
trả đúng hạn như trường hợp bắt Sri Lanka phải nhượng đia hay không; và nội
dung những điều đình hoản nợ như thế nào.
Tưởng cũng nên nhắc lại Ngoại Trưởng
Hoa Kỳ Pompeo hồi tháng 7/2018 từng cảnh cáo IMF không được cho Pakistan vay để
trả nợ thiếu minh bạch trong kế hoạch Vòng Đai Con Đường của Bắc Kinh [2] Tiến
Sĩ Peter Phạm người Mỹ gốc Việt vừa được bổ nhiệm làm Đặc Sứ Hoa Kỳ phụ trách
khu vực Sahel gồm 10 quốc gia ở Châu Phi [3]. Theo Google Map thì Zambia không nằm trong vùng Sahel
nhưng Tiến Sĩ Peter Phạm sẽ thể hiện lập trường của Mỹ đối với các bẫy nợ Trung
Quốc ở Phi Châu.
***
Một chi tiết khác liên quan đến nợ
nói chung là trong hoàn cảnh lãi xuất thấp kỷ lục Bắc Kinh lần đâu tiên vay đươc
nợ với lãi xuất âm do nền kinh tế nước này là một trong vài trường hợp hiếm hoi
dự trù tăng trưởng khoảng 1.9% năm 2020 [4]. Một trường hợp khác là Việt Nam với tăng trưởng khoảng 3% nên có thể vay mượn
được với lãi xuất dù không âm (do điểm tín dụng của Việt Nam kém hơn
Trung Quốc) nhưng thấp hơn những năm trước. Xin nói rỏ là người viết không hiểu
biết về tình hình nợ ở Việt Nam,
nhưng nói chung thì vay thêm nợ rẻ để thanh toán nợ đắc (người Mỹ gọi là refinance)
hay dùng đầu tư phát triễn hữu hiệu là những việc nên làm…miễn là đừng thất thoát
và xài bậy!
[1] In Africa’s Debt Fog, China Loses
Too. Bloomberg 12/04/2020
[2] US Pompeo warns against IMF
bailout for Pakistan that
aids China
[3] TS J. Peter Phạm: từ trẻ tị nạn
cộng sản đến đại sứ Mỹ gốc Việt đầu tiên. VOA Tiếng Việt
[4] China Borrows at Negative Rates for
the First Time. Wall Street Journal 11/19/2020
No comments:
Post a Comment