Khủng Hoảng Kinh Tế và một cái nhìn về Trung Quốc

Một trong những bài toán khó nhất cho dân tộc Việt Nam là đánh giá đúng mức ý đồ của Bắc Kinh để chọn lựa chính sách ngoại giao thích hợp khi mềm dẽo khi cứng rắn. Nói riêng về cộng đồng người Việt và nhất là những nhà chuyên môn ở hải ngoại khi thẩm định về tình hình Trung Quốc thường dựa một phần không nhỏ vào tin tức, sách báo Tây Phương. Nhiều tài liệu trong số này rất giá trị, trình bày cái nhìn từ các góc cạnh khác nhau, quan trọng hơn nửa lại có ảnh hưởng lên các quyết định chính trị kinh tế của những nhà hoạch định chiến lược (decision makers) Âu-Mỹ. Tuy vậy có hai khía cạnh mà người viết muốn nêu lên: thứ nhất là tác giả, cho dù là người gốc Hoa đi chăng nửa vẫn dựa trên lập luận và cách nhìn từ phương Tây vì viết cho đối tượng Âu-Mỹ; thứ nhì là các phân tích đặt trên căn bản tương quan giữa những thế lực siêu cường Mỹ-Âu-Nhật-Hoa mà ít nhắm vào quyền lợi của các nước nhỏ như Việt Nam. Người viết sẽ phân tích sâu hơn về hai nhận xét này trong phần dưới đây, nhưng chủ yếu của bài này là đóng góp một vài cái nhìn tạm gọi là khác biệt về tình hình chinh trị xã hội Trung Quốc, trên căn bản của một người lớn lên ở Việt Nam, học hành và đi làm tại Hoa Kỳ nhưng cũng có dịp tiếp xúc và làm việc nhiều ở Hoa Lục - và nhất là đã trưởng thành qua một giai đoạn của xã hội chủ nghĩa nên lúc nào cũng hoài nghi và tìm tòi mặt trái của những con số thống kê chính thức từ nhà nước!

Đánh giá đầu tiên của người viết là muốn phá bỏ huyền thoại rằng nền kinh tế Trung Quốc phải tăng trưởng ít nhất ở mức độ 6-7% mỗi năm, nếu không xã hội sẽ gặp nhiều biến động và nhà nước có thể bị nguy hại tạo ảnh hưởng lan rộng không những trong nội địa mà còn đến nền kinh tế và an ninh toàn cầu.