Lá chủ bài trong Chiến Tranh Thương Mại

Năm 2016 khi Trump thắng cử các cố vấn kinh tế Trung Quốc tự tin rằng họ biết “rơ” của lão tỷ phú địa ốc này: khi Trump rao giá Bắc Kinh sẽ … lặng thinh cho đến khi lão xuống nước; hoặc đến năm 2018 đảng Cộng Hòa sẽ thua lớn trong kỳ bầu Quốc Hội (đảng cầm quyền thường thua trong lần bầu giữa nhiệm kỳ); hay năm 2020 Trump bị hất văng ra khỏi tòa Bạch Ốc.

Nhưng nay khi vừa vào vòng đầu của Chiến Tranh Thương Mại lại có dấu hiệu cho thấy Tập Cận Bình gặp chống đối trong nội bộ. Liệu diễn biến này sẽ ảnh hưởng đến hồi kết như thế nào?

Trên bàn bài xì phé mỗi bên đều thấy rõ ràng các lá bài ngữa và vốn của nhau. Chỉ có hai điều quyết định thắng thua, hoặc đối thủ đầu hàng trước hay cả hai thấu cáy tới cùng cho đến khi lật lá bài tẩy.

Trận Chiến Tranh Thương Mại vừa bước vào giai đoạn lật ngữa một hai lá bài đầu tiên để thăm dò tình hình và sức chịu đựng của đối phương. Kinh tế Mỹ phát triển ngoạn mục nhưng có thể sẽ chậm dần lại vào năm 2019; các tiểu bang trước đây bỏ phiếu cho Trump hơi “thấm đòn” vì cú đáp trả của Bắc Kinh áp thuế vào nông hải sản nhập cảng từ Hoa Kỳ. Nội tình xứ Mỹ chia rẽ trầm trọng và đảng Dân Chủ đang hy vọng sẽ thắng lớn vào tháng 11/2018.

Trong khi đó thị trường chứng khoáng Thượng Hải rơi -27%. Đồng Nhân Dân Tệ xụt -9%, tuy nhờ vậy mà đòn áp thuế hàng mua từ Trung Quốc của Trump mất phần nào hiệu quả nhưng  lại nằm ngay ngưỡng ồ ạt chảy máu ngoại tệ giống như năm 2015. Nền kinh tế Trung Quốc chậm lại, và nội bộ nước Tàu có dấu hiệu rạn nứt vì chống đối ông Tập thu tóm quyền lực.

Nhưng Bắc Kinh cũng không thể khiến ông Tập yếu thế trong khi đang chiến tranh mậu dịch với Mỹ; ngược lại ông Tập cũng nhân cơ hội này biện minh cho nhu cầu phải có một lãnh tụ mạnh và quyết đoán. Cho nên từ đây cho đến tháng 11 lá bài lật ngữa kế tiếp là phe ông Trump hay phe ông Tập sẽ lung lay trong nội bộ từng quốc gia.

Khi đó nếu một bên bỏ cuộc (chịu xuống nước) thì…hết chuyện. Nhưng cũng còn vài lá bài chưa lật nên chỉ đồn đoán: ông Tập đi Âu Châu vào tháng 07/2018 lôi kéo EU chống Trump nhưng lại về tay không; ngay sau đó Jean-Claude Juncker sang Mỹ ôm hôn ông Trump thắm thiết cho rằng lịch sử thương mại giữa hai khối đã sang trang. Nếu thật sự EU vì bị Trung Quốc chơi xấu nên nay hợp tác với Hoa Kỳ trong Chiến Tranh Thương Mại thì Bắc Kinh nguy to.

Trung Quốc mong cho đảng Dân Chủ thắng lớn trong kỳ bầu cử Quốc Hội sắp tới, nhưng quần chúng và cả hai chính đảng Hoa Kỳ ngày càng bất mãn vì cán cân mậu dịch bất bình đẳng. Cho nên dù đảng nào thắng vào tháng 11 chưa chắc gì ông Trump sẽ dịu giọng, ngược lại ông lại có thể tấn công mạnh để chứng tỏ là ông cứng rắn hơn phe chống đối nhằm chuẩn bị cho lần tái tranh cử 2020.

Liệu ông Trump có dám thấu cáy áp thuế lên 200 tỷ hàng Trung Quốc như từng đe dọa? Viễn cảnh dân Mỹ thất nghiệp, hãng xưởng thua lỗ, kinh tế suy sụp trước năm 2020 có làm ông Trump chùn tay hay không? Bắc Kinh tin rằng nếu đánh lớn dù họ thiệt hại nặng nề hơn (vì kinh tế Trung Quốc lệ thuộc vào xuất cảng sang Hoa Kỳ) nhưng dân Tàu chịu đòn lì lợm hơn Mỹ mập (big fat Americans). Lần cuối khi Bắc Kinh thua cuộc chiến thương mại năm 1860 nước Trung Hoa bị các cường quốc Âu Châu và Nhật Bản xâm lăng, dân chúng Tàu sẽ nhớ mối nhục này để không bao giờ chịu bị chèn ép thêm lần nửa.

Khi đó hai bên chỉ còn đến nước lật ngữa lá bài tẩy. Trump áp thuế lên 500 tỷ hàng nhập cảng từ Trung Quốc. Bắc Kinh trả đũa thổi bùng ngọn lửa bài Hoa Kỳ, phá giá đồng Nhân Dân Tệ, phá rối an ninh trong vụ Bắc Hàn và Đài Loan, v.v… Thế giới sẽ đi vào một cuộc Đại Khủng Hoảng giống như năm 1929.

Cho nên thêm căng tẳng thì Chiến Tranh Mậu Dịch sẽ quyết định tương lai thế giới trong thế kỷ 21. Còn không thì giống như vũ điệu của loài công với hai con đực phùng lông trợn mắt để rồi không có gì hết! Khi đó nước Mỹ cũng giống như con tôm hùm trong nồi nước sôi, Trung Quốc bắt lửa chầm chậm để con tôm hùm ngủ quên đến…chết.