Việt Nam trong The Art Of The Deal, hay sách “Nghệ Thuật Đàm Phán” của Donald Trump

Báo chí Hoa Kỳ đều nhận xét Việt Nam là nước hưởng lợi nhiều nhất trong thương chiến Mỹ-Trung. Do đó một độc giả đã phê bình ngắn gọn trên tờ New York Times rằng chiến tranh thương mại nhằm tạo công ăn việc làm cho dân Mỹ chớ không phải cho Việt Nam, và như vậy khẩu hiệu “American First” nước Mỹ trên hết của Donald Trump đang đi lạc hướng.

Một điều đáng ghi nhận là ông Trump rất nhạy cảm với tâm lý quần chúng loại này để khích động phong trào dân túy nhất là khi đang chuẩn bị cho cuộc bầu cử năm 2020. Cho nên một mặt Trump cảnh báo Việt Nam đã lợi dụng Hoa Kỳ tệ hại hơn cả Trung Quốc (“Vietnam takes advantage of us even worse than China") nhưng đồng thời vẫn khen Việt Nam mua nhiều than đá của tiểu bang West Virginia (Trump did acknowledge that Vietnam was a large buyer of West Virginian coal, “which makes me happy.” – Market Watch 06/26/2019). Đây là một trong những tiểu bang nghèo nhất nước Mỹ nơi một số đông dân chúng làm việc trong các mỏ than; nhiều người bị thất nghiệp khi Hoa Kỳ không sản xuất than nhằm giảm biến đổi khí hậu dưới thời Obama. Năm 2016 đã có 68.5% dân chúng West Virginia bỏ phiếu cho Trump.

Để hiểu phát biểu có vẻ mâu thuẩn của Trump đối với Việt Nam cần đọc chương “The Cincinnati Kid” trong quyển “The Art Of The Deal” của tác giả. Trump kể lại ông biết rõ một người quản lý chung cư tên Irving chuyên ăn cắp nhưng không đuổi việc mà vẫn dùng vì tên này biết cách hù doạ đòi tiền những người thuê nhà nên mang lại nhiều lợi lộc cho Trump hơn những gì bị đánh cắp (tức là dụng nhân như dụng mộc.) Trong buổi phỏng vấn với đài Fox News Trump không dùng ngôn ngữ ngoại giao mà nói trắng ra rằng ông cũng biết Việt Nam gian lận nên tốt hơn Việt Nam phải mang lợi cho ông nhiều lần lớn hơn. Mua than đá của Hoa Kỳ là giúp đỡ cho tiểu bang West Virginia vốn đã bỏ phiếu cho Trump năm 2016, và sẽ bỏ phiếu cho Trump năm 2020.

Kẻ cắp gặp bà già: giới cầm quyền tại Việt Nam cũng quen thuộc với nghệ thuật bôi trơn nên mỗi lần họp thượng đỉnh đều mang các hợp đồng thương mại ra làm xoa dịu đối phương. Đồng tiền đi trước là đồng tiền khôn nên lần đầu gặp Trump vào tháng 05/2017 thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã hứa hẹn 15 tỷ USD mua hàng từ Mỹ (nhưng Bộ Thương Mại Hoa Kỳ cho biết con số thật sự thấp hơn rất nhiều [1].) Tháng 02/2019 Nguyễn Phú Trọng lại công bố hợp đồng 20 tỷ USD mua máy bay Boeing nhân dịp Trump sang Việt Nam để gặp lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong Ung [2]. Nay chỉ trong 5 tháng đầu năm Hoa Kỳ thâm thủng mậu dịch 21.59 tỷ USD với Việt Nam [3] thì Nguyễn Phú Trọng phải chuẩn bị nhiều hợp đồng béo bở khác trong kỳ công du qua Mỹ tới đây nhằm xoa dịu đối phương và…giúp cho Trump trong mùa bầu cử: chẳng hạn như mua nông phẩm của Ohio, than đá ở West Virginia, máy bay dân sự Boeing 787 từ Alabama và máy bay chiến đấu F-16 ở Texas thì rất tốt - bốn tiểu bang này đều bỏ phiếu cho Trump năm 2016.

***

[1] Trump hails deals worth 'billions' with Vietnam – Reuters 05/31/2017

[2] Trump hails $20 billion in Boeing orders by Vietnam – Politico 02/27/2019

[3] US Trade Numbers – Vietnam.

https://www.ustradenumbers.com/country/vietnam/