Các nước khi xây dựng quan hệ quốc phòng với Mỹ thường theo một tiến trình tạm gọi là gói an ninh (security package) bao gồm ba khía cạnh:
- Tập dượt quân sự chung với quân đội Hoa Kỳ
- Mua trang thiết bị quân sự của Mỹ
- Cho phép Hoa Kỳ đặt căn cứ quân sự trên lãnh thổ của họ
Bước đầu thường qua những chuyến viếng thăm của tàu chiến Mỹ về y tế hay ngoại giao. Sau đó hai bên có thể cùng tập trận chống khủng bố, hay hợp tác chuẩn bị phòng thiên tai. Kế tiếp tiến đến thao diễn quân sự chung trong khu vực.
Khi quan hệ cần được nâng lên tầng mức cao hơn một nước thường tìm mua thiết bị quân sự của Mỹ. Bắt đầu là những trang bị không bạo lực như quân xa, hệ thống truyền tin. Tiến lên một nấc nửa là các vũ khí như máy bay, tàu chiến, hoả tiển, v.v…
Cuối cùng một quốc gia vì nhu cầu an ninh chung có thể đề nghị hay đồng ý để Hoa Kỳ đóng căn cứ quân sự trên lãnh thổ của họ. Sự hiện diện của lính Mỹ được xem có giá trị biểu tượng rất cao về chính trị như một sự bảo đảm mặc nhiên của Hoa Kỳ để trực tiếp bảo vệ an ninh cho nước họ.
Việt-Mỹ hiện đang ở giai đoạn đầu của tiến trình này. Thí dụ về bước hai là Đài Loan hiện đang vận động mua chiến đấu cơ F-16 của Hoa Kỳ, cho dù loại phi cơ này không còn vượt trội so các máy bay tiêm kích đời mới của Âu Châu và Nga nhưng mọi mua bán vũ khí đều mang ý nghĩa thắt chặt quan hệ quốc phòng với Mỹ.
Trường hợp điển hình cho phép Hoa Kỳ đóng căn cứ quân sự là Ba Lan vận động để Mỹ đặt một trung đoàn hoả tiển chống phi đạn trên nước họ. Trên danh nghĩa là nhằm phòng hờ trường hợp Iran bắn đạn đạo sang Âu Châu, nhưng thực tế là Ba Lan cần sự hiện diện của lính Mỹ như tấm bình phong ngăn chận các toan tính bành trướng của nước Nga.
Một khía cạnh đáng chú ý khác là bước đầu trong các cuộc thăm viếng hay tập trận chung do Hành Pháp và Bộ Quốc Phòng Mỹ quyết định. Bước thứ nhì mua bán vũ khí thường có sự can thiệp của Quốc Hội và dư luận của Hoa Kỳ nhằm đưa ra các điều kiện về nhân quyền, hay để bảo đảm các bí mật quốc phòng không lọt ra nước ngoài.
Việc đồn trú lính Mỹ tại một nước có tác động an ninh lên toàn khu vực nên thường gặp nhiều phản ứng gay gắt từ nhiều phía. Thí dụ Nga đã chống đối và đe doạ trả đủa nếu Mỹ đặt căn cứ quân sự ở Ba Lan; Iran, Saudi Arabia, Kuwait, v.v.. đều có những lập trường đối nghịch về sự hiện diện của quân đội Hoa Kỳ tại Iraq.
Trong hoàn cảnh Mỹ đang gặp khó khăn về tài chánh thì Hoa Kỳ còn kèm theo các yêu cầu chia xẻ chi phí chung cho việc đồn trú quân đội nơi nước ngoài.
Gói an ninh cho dù không phải là một lộ trình (roadmap) phòng thủ an ninh với Mỹ, nhưng cũng là những chỉ dấu để giới quan sát đánh giá mức độ hợp tác giữa hai nước.
No comments:
Post a Comment