“Nhà nước là công bộc của nhân dân. Nếu làm không được việc
thì dân chúng phải thẳng tay đuổi mà không nên luyến tiếc chần chờ.” Tài tử điện
ảnh Clint Eastwood đã nói như vậy trên truyền hình với hàng triệu dân Mỹ trong
kỳ Đại Hội Đảng Cộng Hoà vào tuần qua.
Riêng với người viết việc chọn lựa bỏ lá phiếu cho ứng cử
viên tổng thống trong năm 2012 không đơn giản. Trong hai vấn đề lớn, ưu tiên phải
là kinh tế vì đây chính là nền tảng cho sức mạnh của Hoa Kỳ; sau đó mới đến quốc
phòng và ngoại giao nhất là đối với Trung Quốc.
Tổng thống Obama đã ngăn chận cuộc khủng hoảng tài chánh
và địa ốc năm 2007 không để lan tràn và làm sụp đổ nền kinh tế. Nhưng đến gần
cuối nhiệm kỳ đầu tiên ông vẫn không giải quyết được hai mối nguy gồm nạn thất
nghiệp tiếp tục ở mức rất cao trong lúc ngân sách thâm thủng với con số khổng lồ
lên đến 15 ngàn tỷ USD. Sai lầm của Obama là thúc đẩy quá sớm các cải cách y tế
thay vì tập trung vào hai mối quan tâm hàng đầu của dân Mỹ từ đó tạo ra làn sóng
công phẩn và chống đối trong không ít quần chúng.
Không rỏ Đảng Cộng Hoà có biện pháp gì để nhanh chóng làm
giảm bớt tỷ lệ thất nghiệp ngoài những lời hứa, nhưng riêng về ngân sách sự hiện
diện của ứng cử viên Phó Tổng Thống Paul Ryan đã hun nóng không khí bầu cử. Người
ta có thể phê bình rằng lập trường cắt chi tiêu của ông quá khích trong lúc chính
sách giảm thuế khoá chỉ làm lợi cho 1% nhà giàu. Bù lại, Paul Ryan là một người
trẻ, nhiệt tình và đầy thuyết phục nên sự xuất hiện của ông trên diễn đàn buộc
các chính trị gia không thể tránh né một vấn đề vô cùng quan trọng cho tương
lai lâu dài của nước Mỹ .
Nền tảng của cuộc tranh hùng Mỹ-Trung là nơi sức mạnh
kinh tế, và người viết tin rằng kết quả nước nào sẽ dẫn đầu trong thế kỷ 21 có
thể tiên liệu được trong vòng 3 năm nửa. Như hai lực sĩ chạy đua không chờ phải
vượt qua mức đến mà thắng thua vẫn có thể đoán trước được nếu người dẫn đầu lại
bị hụt hơi, hay kẻ đang vọt lên bị vấp té. Riêng đối với cử tri gốc Việt dù ứng
cử viên nào vào toà Bạch Ốc cũng không thể trông mong quá nhiều việc cùng một lúc:
bảo hiểm xã hội tốt, công ăn việc làm bảo đảm trong lúc phải tăng cường quốc phòng
để kềm chế cả Trung Quốc lẫn Hồi Giáo quá khích – lý do vì nước Mỹ không đủ năng
lực để cán đáng mọi công chuyện ngang nhau.
Nhiều báo Việt đã đăng hàng tít lớn rằng đảng Cộng Hoà sẽ
có chủ trương cứng rắn đối với Hoa Lục, nhưng các phát biểu của ứng cử viên
Mitt Romney cho đến giờ này chỉ nhắm về mậu dịch và tỷ giá đồng Nhân Dân Tệ thay vì chiến lược quốc phòng.
Trong thực tế ngoại giao đang là đề tài vắng bóng khỏi cuộc tranh cử tổng thống
năm 2012 do hai nguyên nhân: trước hết các đối thủ chính trị không muốn bị xao
lãng ra khỏi chủ đề kinh tế; thứ nhì có lẽ chính sách ngoại giao của hai đảng sẽ
không khác biệt gì nhau sau mùa tranh cử.
Tiến trình rút quân khỏi A-Phú-Hãn sẽ tiếp tục trong khi
Hoa Kỳ chuyển trọng tâm từ Trung Á sang Đông Á. Áp lực lên Iran và Bắc Hàn có
thể nặng hay nhẹ hơn đôi chút cho đến lúc các nước này hoặc sẽ phải thay đổi chính
sách hay đến lúc một giải pháp quân sự không còn tránh được. Di sản ngoại giao
lớn nhất của chính quyền Obama – và trên hết là của ngoại trưởng Hillary
Clinton – là chuyển hướng không còn sao lảng vùng Đông Á như vị tiền nhiệm. Trong
khi đó chuyến thăm viếng đầu tiên ra nước ngoài của ứng cử viên Cộng Hoà nhằm sang
Âu Châu và Do Thái nhưng không có đến Thái
Bình Dương, phần nào cho thấy mối quan tâm chính của ông Mitt Romney. Người viết
nghĩ rằng một nhiệm kỳ thứ hai của Obama sẽ tiếp tục con đường do ngoại trưởng
Hillary Clinton vạch ra để đặt trọng tâm nhiều về Á Châu khi cần quyết định cân
nhắc nặng nhẹ giữa Đông và Tây.
Tám năm đầu của thế kỷ 21 dưới thời tổng thống Bush khiến
nước Mỹ bị sa lầy tại Iraq và A Phú Hãn đồng thời rơi vào cuộc khủng hoảng kinh
tế vô cùng nghiêm trọng. Đến nhiệm kỳ Obama tình hình tạm bình ổn nhưng không
giải quyết được tình trạng thất nghiệp và ngân sách nợ nần chồng chất. Việc chọn
lựa hay thay đổi lãnh đạo sắp đến sẽ vô cùng quan trọng vì 4 năm tới sẽ đến lúc
quyết định liệu Hoa Kỳ có tiếp tục là cường quốc hạng nhất trong tương lai hay
không.
No comments:
Post a Comment